fï zǐ yún hã wãi pú sà mï hē sà yí qiâ zhîngshēng chā biã shēn sān mâi fï zǐ pú sà mï hē sà

佛子!云何为菩萨摩诃萨一切众 生差别身三昧?佛子!菩萨摩诃萨

zhù cǐ sān mâi dã shí zhǒng wú suǒ zhù hã zhě wãi shí suǒ wâi yú yí qiâ chà wú suǒ zhuï yú yí qiâ

住此三昧，得十种无所著。何者为十?所谓：于一切刹无所著，于一切

fāng wú suǒ zhuï yú yí qiâ jiã wú suǒ zhuï yú yí qiâ zhîng wú suǒ zhuï yú yí qiâ fǎ wú suǒ zhuï yú yí

方无所著，于一切劫无所著，于一切众无所著，于一切法无所著，于一

qiâ pú sà wú suǒ zhuï yú yí qiâ pú sà yuàn wú suǒ zhuï yú yí qiâ sān mâi wú suǒ zhuï yú yí qiâ fï wú suǒ

切菩萨无所著，于一切菩萨愿无所著，于一切三昧无所著，于一切佛无所

zhuï yú yí qiâ dì wú suǒ zhuï shì wãi shí

著，于一切地无所著。是为十。

fï zǐ pú sà mï hē sà yú cǐ sān mâi yún hã rù yún hã qǐ fï zǐ pú sà mï hē sà yú cǐ

佛子!菩萨摩诃萨于此三昧云何入?云何起?佛子!菩萨摩诃萨于此

sān mâi nâi shēn rù wài shēn qǐ wài shēn rù nâi shēn qǐ tïngshēn rù yì shēn qǐ yì shēn rù tong

三昧，内身入，外身起;外身入，内身起;同身入，异身起;异身入，同

shēn qǐ rãn shēn rù yâ chā shēn qǐ yâ chā shēn rù lïngshēn qǐ lïngshēn rù ā xiū luï shēn qǐ ā

身起;人身入，夜叉身起;夜叉身入，龙身起;龙身入，阿修罗身起;阿

xiū luï shēn rù tiānshēn qǐ tiānshēn rù fàn wángshēn qǐ fàn wángshēn rù yù jiâ shēn qǐ tiānzhōng rù

修罗身入，天身起;天身入，梵王身起;梵王身入，欲界身起;天中入，

dì yù qǐ dì yù rù rãn jiān qǐ rãn jiān rù yú qù qǐ qiānshēn rù yì shēn qǐ yì shēn rù

地狱起;地狱入，人间起;人间入，余趣起;千身入，一身起;一身入，

qiānshēn qǐ nuï yú tuō shēn rù yì shēn qǐ yì shēn rù nuï yú tuō shēn qǐ yán fú tí zhîngshēngzhîngzhōng

千身起;那由他身入，一身起;一身入，那由他身起;阎浮提众 生 众 中

rù xī qú tuï ní zhîngshēngzhîngzhōng qǐ xī qú tuï ní zhîngshēngzhîngzhōng rù běi jū lú zhîngshēngzhîngzhōng

入，西瞿陀尼众 生 众 中起;西瞿陀尼众 生 众 中入，北拘卢众 生 众 中

qǐ běi jū lú zhîngshēngzhîngzhōng rù dōng pí tí hē zhîngshēngzhîngzhōng qǐ dōng pí tí hē zhîngshēngzhîngzhōng

起;北拘卢众 生 众 中入，东毗提诃众 生 众 中起;东毗提诃众 生 众 中

rù sān tiān xià zhîngshēngzhîngzhōng qǐ sān tiān xià zhîngshēngzhîngzhōng rù sì tiān xià zhîngshēngzhîngzhōng qǐ

入，三天下众 生 众 中起;三天下众 生 众 中入，四天下众 生 众 中起;

sì tiān xià zhîngshēngzhîngzhōng rù yí qiâ hǎi chā biã zhîngshēngzhîngzhōng qǐ yí qiâ hǎi chà biã zhîngshēngzhîngzhōng

四天下众 生 众 中入，一切海差别众 生 众 中起;一切海差别众 生 众 中

rù yí qiâ hǎi shãnzhîngzhōng qǐ yí qiâ hǎi shãnzhîngzhōng rù yí qiâ hǎi shuǐ dà zhōng qǐ yí qiâ hǎi shuǐ

入，一切海神众 中起;一切海神众 中入，一切海水大中起;一切海水

dà zhōng rù yí qiâ hǎi dì dà zhōng qǐ yí qiâ hǎi dì dà zhōng rù yí qiâ hǎi huǒ dà zhōng qǐ yí qiâ hǎi

大中入，一切海地大中起;一切海地大中入，一切海火大中起;一切海

huǒ dà zhōng rù yí qiâ hǎi fēng dà zhōng qǐ yí qiâ hǎi fēng dà zhōng rù yí qiâ sì dà zhǒngzhōng qǐ yí

火大中入，一切海风大中起;一切海风大中入，一切四大种 中起;一

qiâ sì dà zhǒngzhōng rù wú shēng fǎ zhōng qǐ wú shēng fǎ zhōng rù miào gāo shānzhōng qǐ miào gāo shānzhōng rù

切四大种 中入，无生法中起;无生法中入，妙高山中起;妙高山中入，

qī bǎo shānzhōng qǐ qī bǎo shānzhōng rù yí qiâ dì zhǒngzhǒng jià sâ shù lín hēi shānzhōng qǐ yí qiâ dì zhǒng

七宝山中起;七宝山中入，一切地种 种稼穑树林黑山中起;一切地种

zhǒng jià sâ shù lín hēi shānzhōng rù yí qiâ miàoxiāng huā bǎo zhuāng yán zhōng qǐ yí qiâ miàoxiāng huā bǎo zhuāng yán

种稼穑树林黑山中入，一切妙香华宝 庄 严中起;一切妙香华宝 庄 严

zhōng rù yí qiâ sì tiān xià xià fāngshàngfāng yí qiâ zhîngshēngshîushēngzhōng qǐ yī qiē sì tiān xià xià fāngshàngfāng

中入，一切四天下下方上方一切众 生受生 中起;一切四天下下方上方

yí qiâ zhîngshēngshîushēngzhōng rù xiǎoqiān shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ xiǎoqiān shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù

一切众 生受生 中入，小千世界众 生 众 中起;小千世界众 生 众 中入，

zhōngqiān shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ zhōngqiāns h ì j i èzhòngshēngzhòngzhōng r ù d à qiāns h ì j i èzhòngshēngzhòngzhōng

中千世界众 生 众 中起;中千世界众 生 众 中入，大千世界众 生 众 中

q ǐ d à qiāns h ì j i èzhòngshēngzhòngzhōng r ù bǎi qiān yì nuï yú tuō sān qiān dà qiān shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ

起;大千世界众 生 众 中入，百千亿那由他三千大千世界众 生 众 中起;

bǎi qiān yì nuï yú tuō sān qiān dà qiān shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù wú shù shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ wú shù

百千亿那由他三千大千世界众 生 众 中入，无数世界众 生 众 中起;无数

shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù wú liàng shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ wú liàng shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù

世界众 生 众 中入，无量世界众 生 众 中起;无量世界众 生 众 中入，

wú biān fï chà zhîngshēngzhîngzhōng qǐ wú biān fï chà zhîngshēngzhîngzhōng rù wú děng fï chà zhîngshēngzhîngzhōng

无边佛刹众 生 众 中起;无边佛刹众 生 众 中入，无等佛刹众 生 众 中

qǐ wú děng fï chà zhîngshēngzhîngzhōng rù bù kě shǔ shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ bù kě shǔ shì jiâ zhîng

起;无等佛刹众 生 众 中入，不可数世界众 生 众 中起;不可数世界众

shēngzhîngzhōng rù bù kě chēng shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ bù kě chēng shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù bù

生 众 中入，不可称世界众 生 众 中起;不可称世界众 生 众 中入，不

kě sī shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ bù kě sī shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù bù kě liáng shì jiâ zhîngshēngzhîng

可思世界众 生 众 中起;不可思世界众 生 众 中入，不可量世界众 生 众

zhōng qǐ bù kě liáng shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù bù kě shuō shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ bù kě shuō shì

中起;不可量世界众 生 众 中入，不可说世界众 生 众 中起;不可说世

jiâ zhîngshēngzhîngzhōng rù bù kě shuō bù kě shuō shì jiâ zhîngshēngzhîngzhōng qǐ bù kě shuō bù kě shuō shì jiâ

界众 生 众 中入，不可说不可说世界众 生 众 中起;不可说不可说世界

zhîngshēngzhîngzhōng rù zá rǎn zhîngshēngzhîngzhōng qǐ zá rǎn zhîngshēngzhîngzhōng rù qīngjìngzhîngshēngzhîngzhōng

众 生 众 中入，杂染众 生 众 中起;杂染众 生 众 中入，清净众 生 众 中

qǐ qīngjìngzhîngshēngzhîngzhōng rù zá rǎn zhîngshēngzhîngzhōng qǐ yǎn chù rù ěr chù qǐ ěr chù rù

起;清净众 生 众 中入，杂染众 生 众 中起;眼处入，耳处起;耳处入，

yǎn chù qǐ bí chù rù shã chù qǐ shã chù rù bí chù qǐ shēn chù rù yì chù qǐ yì chù rù

眼处起;鼻处入，舌处起;舌处入，鼻处起;身处入，意处起;意处入，

shēn chù qǐ zì chù rù tā chù qǐ tā chù rù zì chù qǐ yī wēi chãnzhōng rù wú shù shì jiâ wēi

身处起;自处入，他处起;他处入，自处起;一微尘中入，无数世界微

chãnzhōng qǐ wú shù shì jiâ wēi chãnzhōng rù yī wēi chãnzhōng qǐ shēng wãn rù dú juã qǐ dú juã rù

尘中起;无数世界微尘中入，一微尘中起;声闻入，独觉起;独觉入，

shēng wãn qǐ zì shēn rù fï shēn qǐ fï shēn rù zì shēn qǐ yī niàn rù yì jiã qǐ yì jiã rù

声闻起;自身入，佛身起;佛身入，自身起;一念入，亿劫起;亿劫入，

yī niàn qǐ tïngniàn rù biã shí qǐ biã shí rù tïngniàn qǐ qián jì rù hîu jì qǐ hîu jì rù

一念起;同念入，别时起;别时入，同念起;前际入，后际起;后际入，

qián jì qǐ qián jì rù zhōng jì qǐ zhōng jì rù qián jì qǐ sān shì rù c h à n à q ǐ chà nà rù

前际起;前际入，中际起;中际入，前际起;三世入，刹那起;刹那入，

sān shì qǐ zhēn rú rù yán shuō qǐ yán shuō rù zhēn rú qǐ

三世起，真如入，言说起;言说入，真如起。

fï zǐ pì rú yǒu rãn wãi guǐ suǒ chí qí shēnzhàndîng bù nãng zì ān guǐ bù xiànshēnlìng tā shēn rán

佛子!譬如有人为鬼所持，其身战动不能自安，鬼不现身令他身然。

pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì fù rú shì zì shēn rù dìng tā shēn qǐ tā shēn rù dìng zì shēn qǐ fï zǐ

菩萨摩诃萨住此三昧亦复如是，自身入定他身起，他身入定自身起。佛子!

pì rú sǐ shī yǐ zhîu lì gù ãr nãng qǐ xíng suí suǒ zuî shì jiē dã chãng jiù shī zhī yǔ zhîu suī gâ chā biã

譬如死尸以咒力故而能起行，随所作事，皆得成就，尸之与咒虽各差别，

ãr nãng hã hã chãng jiù bǐ shì pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì fù rú shì tongjìng rù dìng yì jìng qǐ

而能和合成就彼事。菩萨摩诃萨住此三昧亦复如是，同境入定异境起，

yì jìng rù dìngtïngjìng qǐ fï zǐ pì rú bǐ qiū dã xīn zì zài huî yǐ yì shēn zuî duō shēn huî yǐ duō shēn

异境入定同境起。佛子!譬如比丘得心自在，或以一身作多身，或以多身

zuî yì shēn fēi yì shēn mî duō shēnshēng fēi duō shēn mî yì shēnshēng pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì fù

作一身;非一身没多身生，非多身没一身生。菩萨摩诃萨住此三昧亦复

rú shì yì shēn rù dìng duō shēn qǐ duō shēn rù dìng yì shēn qǐ fï zǐ pì rú dà dì qí wâi yī zhǒng

如是，一身入定多身起，多身入定一身起。佛子!譬如大地其味一种，

suǒ shēngmiáo jià zhǒngzhǒng wâi biã dì suī wú chā biã rán wâi yǒu shū yì pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì

所生苗稼种 种味别，地虽无差别，然味有殊异。菩萨摩诃萨住此三昧亦

fù rú shì wú suǒ fēn biã rán yǒu yī zhǒng rù dìng duō zhǒng qǐ duō zhǒng rù dìng yī zhǒng qǐ

复如是，无所分别，然有一种入定多种起，多种入定一种起。

fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi dã shí zhǒngchēng zàn fǎ zhī suǒ chēng zàn hã zhě wãi shí

佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，得十种 称赞法之所称赞。何者为十?

suǒ wâi rù zhēn rú gù míng wãi rú lái jiào yí qiâ fǎ gù míng zhī wãi fï wãi yí qiâ shì jiān suǒ chēng zàn gù

所谓：入真如故名为如来，觉一切法故名之为佛，为一切世间所称赞故

míng wãi fǎ shī zhī yí qiâ fǎ gù míng yí qiâ zhì wãi yí qiâ shì jiān suǒ guī yī gù míng suǒ yī chù liǎo dá yí

名为法师，知一切法故名一切智，为一切世间所归依故名所依处，了达一

qiâ fǎ fāngbiàn gù míng wãi dǎo shī yǐn yí qiâ zhîngshēng rù sà pï rě dào gù míng dà dǎo shī wãi yí qiâ shì jiān

切法方便故名为导师，引一切众 生入萨婆若道故名大导师，为一切世间

dēng gù míng wãi guāngmíng xīn zhì yuán mǎn yì lì chãng jiù suǒ zuî jiē bàn zhù wú ài zhì fēn biã liǎo zhī yí qiâ

灯故名为光明，心志圆满义利成就，所作皆办，住无碍智分别了知一切

zhū fǎ gù míng wãi shí lì zì zài tōng dá yí qiâ fǎ lún gù míng yí qiâ jiàn zhě shì wãi shí

诸法故名为十力自在，通达一切法轮故名一切见者，是为十。

fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi fù dã shí zhǒngguāngmíngzhào yào hã zhě wãi shí suǒ wâi

佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，复得十种 光明照耀。何者为十?所谓：

dã yí qiâ zhū fï guāngmíng yǔ bǐ píngděng gù dã yí qiâ shì jiâ guāngmíng pǔ nãng yán jìng gù dã yí qiâ

得一切诸佛光明，与彼平等故;得一切世界光明，普能严净故，得一切

zhîngshēngguāngmíng xī wǎngtiáo fú gù dã wú liàng wú wâi guāngmíng fǎ jiâ wãi chǎng yǎn shuō gù dã wú chā

众 生 光明，悉往调伏故;得无量无畏光明，法界为场演说故;得无差

biã guāngmíng zhī yí qiâ fǎ wú zhǒngzhǒngxìng gù dã fāngbiànguāngmíng yú yí qiâ fǎ lí yù jì ãr zhâng rù

别光明，知一切法无种 种性故;得方便光明，于一切法离欲际而证入

gù dã zhēn shí guāngmíng yú yí qiâ fǎ lí yù jì xīn píngděng gù dã biàn yí qiâ shì jiānshãnbiànguāngmíng

故;得真实光明，于一切法离欲际心平等故;得遍一切世间神变光明，

mãng fï suǒ jiā hãng bù xī gù dã shàn sī wãi guāngmíng dào yí qiâ fï zì zài àn gù dã yí qiâ fǎ zhēn rú

蒙佛所加恒不息故;得善思惟光明，到一切佛自在岸故;得一切法真如

guāngmíng yú yī máo kǒngzhōngshànshuō yí qiâ gù shì wãi shí

光明，于一毛孔中善说一切故;是为十。

fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi fù dã shí zhǒng wú suǒ zuî hã zhě wãi shí suǒ wâi

佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，复得十种无所作。何者为十?所谓：

shēn yâ wú suǒ zuî yǔ yâ wú suǒ zuî yì yâ wú suǒ zuî shãntōng wú suǒ zuî liǎo fǎ wú xìng wú suǒ zuî

身业无所作，语业无所作，意业无所作，神通无所作，了法无性无所作，

zhī yâ bù huài wú suǒ zuî wú chā biã zhì wú suǒ zuî wú shēng qǐ zhì wú suǒ zuî zhī fǎ wú miâ wú suǒ zuî

知业不坏无所作，无差别智无所作，无生起智无所作，知法无灭无所作，

suí shùn yú wãn bù huài yú yì wú suǒ zuî shì wãi shí fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi wú liàngjìng

随顺于文不坏于义无所作;是为十。佛子!菩萨摩诃萨住此三昧无量境

jiâ zhǒngzhǒng chā biã suǒ wâi yī rù duō qǐ duō rù yì qǐ tïng rù yì qǐ yì rù tïng qǐ xì rù

界种 种差别，所谓：一入多起，多入一起;同入异起，异入同起;细入

cū qǐ cū rù xì qǐ dà rù xiǎo qǐ xiǎo rù dà qǐ shùn rù nì qǐ nì rù shùn qǐ wú shēn rù yǒu

粗起，粗入细起;大入小起，小入大起;顺入逆起，逆入顺起;无身入有

shēn qǐ yǒu shēn rù wú shēn qǐ wú xiàng rù yǒu xiàng qǐ yǒu xiàng rù wú xiàng qǐ qǐ zhōng rù rù zhōng qǐ

身起，有身入无身起;无相入有相起，有相入无相起;起中入入中起，

rú shì jiē shì cǐ zhī sān mâi zì zài jìng jiâ fï zǐ pì rú huàn shī chí zhîu dã chãng nãngxiànzhǒngzhǒng chā

如是皆是此之三昧自在境界。佛子!譬如幻师，持咒得成，能现种 种差

biã xíngxiàng zhîu yǔ huàn biã ãr nãng zuî huàn zhîu wãi shì shēng ãr nãnghuàn zuî yǎn shí suǒ zhī zhǒngzhǒng zhū sâ

别形相，咒与幻别而能作幻，咒唯是声而能幻作，眼识所知种 种诸色，

ěr shí suǒ zhī zhǒngzhǒng zhū shēng bí shí suǒ zhī zhǒngzhǒng zhū xiāng shã shí suǒ zhī zhǒngzhǒng zhū wâi shēn shí suǒ

耳识所知种 种诸声，鼻识所知种 种诸香，舌识所知种 种诸味，身识所

zhī zhǒngzhǒng zhū chù yì shí suǒ zhī zhǒngzhǒngjìng jiâ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì fù rú shì tïngzhōng

知种 种诸触，意识所知种 种境界。菩萨摩诃萨住此三昧亦复如是，同中

rù dìng yì zhōng qǐ yì zhōng rù dìngtïngzhōng qǐ fï zǐ pì rú sān shí sān tiāngîng ā xiū luï dîu zhàn zhī shí

入定异中起，异中入定同中起。佛子!譬如三十三天共阿修罗斗战之时，

zhū tiān dã shâng xiū luï tuì nǜ ā xiū luï wáng qí shēnzhǎng dà qī bǎi yïu xún sì bīng wãi rào wú shù qiān

诸天得胜，修罗退衄;阿修罗王其身长大七百由旬，四兵围绕，无数千

wàn yǐ huàn shù lì jiāng zhū jūn zhîngtïng shí zǒu rù ǒu sī kǒngzhōng pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ shàn

万，以幻术力将诸军众同时走入藕丝孔中。菩萨摩诃萨亦复如是，已善

chãng jiù zhū huàn zhì dì huàn zhì jí shì pú sà pú sà jí shì huàn zhì shì gù nãng yú wú chā biã fǎ zhōng rù

成就诸幻智地。幻智即是菩萨，菩萨即是幻智，是故能于无差别法中入

dìng chā biã fǎ zhōng qǐ chā biã fǎ zhōng rù dìng wú chā biã fǎ zhōng qǐ

定，差别法中起;差别法中入定，无差别法中起。

fï zǐ pì rú nïng fū tiánzhōng xià zhǒng zhǒng zi zài xià guǒ shēng yú shàng pú sà mï hē sà zhù

佛子!譬如农夫田中下种，种子在下，果生于上。菩萨摩诃萨住

cǐ sān mâi yì fù rú shì yī zhōng rù dìng duō zhōng qǐ duō zhōng rù dìng yī zhōng qǐ fï zǐ pì rú nán nǚ

此三昧亦复如是，一中入定多中起，多中入定一中起。佛子!譬如男女

chì bái hã hã huî yǒu zhîngshēng yú zhōngshîushēng ěr shí míng wãi gē luï luï wâi cïng cǐ cì dì zhù mǔ

赤白和合，或有众 生于中受生。尔时，名为：歌罗逻位，从此次第住母

tāi zhōng mǎn zú shí yuâ shàn yâ lì gù yí qiâ zhī fēn jiē dã chãng jiù zhū gēn bù quē xīn yì míngliǎo

胎中，满足十月善业力故，一切肢分皆得成就，诸根不缺，心意明了;

qí gē luï luï yǔ bǐ liù gēn tǐ zhuàng gâ biã yǐ yâ lì gù ãr nãnglìng bǐ cì dì chãng jiù shîutïng yì lâi zhǒng

其歌罗逻与彼六根体 状 各别，以业力故而能令彼次第成就，受同异类种

zhǒng guǒ bào pú sà mï hē sà yì fù rú shì cïng yí qiâ zhì gē luï luï wâi xìn jiě yuàn lì jiàn cì zēngzhǎng

种果报。菩萨摩诃萨亦复如是，从一切智歌罗逻位信解愿力渐次增长;

qí xīn guǎng dà rân yùn zì zài wú zhōng rù dìng yǒu zhōng qǐ yǒu zhōng rù dìng wú zhōng qǐ

其心广大，任运自在，无中入定有中起，有中入定无中起。

fï zǐ pì rú lïnggōng yī dì ãr lì bù yī xū kōng lïng yī gōng zhù yì bù zài kōng ãr nãngxìng

佛子!譬如龙宫依地而立，不依虚空，龙依宫住，亦不在空，而能兴

yún biàn mǎn kōngzhōng yǒu rãn yǎng shì suǒ jiàngōngdiàn dāng zhī jiē shì qián tà pï chãng fēi shì lïnggōng fï zǐ

云遍满空中，有人仰视，所见宫殿，当知皆是乾闼婆城非是龙宫。佛子!

lïng suī chù xià ãr yún bù shàng pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi yì fù rú shì yú wú xiàng rù yǒu xiàng qǐ

龙虽处下而云布上，菩萨摩诃萨住此三昧亦复如是;于无相入有相起，

yú yǒu xiàng rù wú xiàng qǐ fï zǐ pì rú miàoguāng dà fàn tiānwáng suǒ zhù zhī gōng míng yí qiâ shì jiān zuì

于有相入无相起。佛子!譬如妙光大梵天王所住之宫，名：一切世间最

shângqīngjìngzàng cǐ dà gōngzhōng pǔ jiàn sān qiān dà qiān shì jiâ zhū sì tiān xià tiāngōng lïnggōng yâ chā gōng

胜清净藏;此大宫中，普见三千大千世界诸四天下天宫、龙宫、夜叉宫、

qián tà pï gōng ā xiū luï gōng jiā lïu luï gōng jǐn nà luï gōng mï hïu luï qiã gōng rãn jiān zhù chù jí sān

乾闼婆宫、阿修罗宫、迦楼罗宫、紧那罗宫、摩睺罗伽宫。人间住处及三

â dào xū mí shānděng zhǒngzhǒng zhū shān dà hǎi jiāng hã bēi zã quányuán chãng yì jù luî shù

恶道须弥山等，种 种诸山、大海、江河、陂泽、泉源、城邑、聚落、树

lín zhîng bǎo rú shì yí qiâ zhǒngzhǒngzhuāng yán jìn dà lún wãi suǒ yǒu biān jì nǎi zhì kōngzhōng wēi xì yïu

林、众宝，如是一切种 种 庄 严，尽大轮围所有边际，乃至空中微细游

chãn mî bù jiē yú fàn gōngxiǎnxiàn rú yú míngjìngjiàn qí miànxiàng pú sà mï hē sà zhù cǐ yí qiâ zhîngshēng

尘，莫不皆于梵宫显现，如于明镜见其面像。菩萨摩诃萨住此一切众 生

chā biã shēn dà sān mâi zhī zhǒngzhǒng chà jiànzhǒngzhǒng fï dù zhǒngzhǒngzhîng zhângzhǒngzhǒng fǎ chãngzhǒng

差别身大三昧，知种 种刹，见种 种佛，度种 种 众，证 种 种法，成 种

zhǒnghâng mǎn zhǒngzhǒng xiâ rù zhǒngzhǒng sān mâi qǐ zhǒngzhǒngshãntōng dã zhǒngzhǒng zhì huì zhù zhǒngzhǒng

种行，满种 种解，入种 种三昧，起种 种神通，得种 种智慧，住种 种

chà nà jì

刹那际。

fï zǐ cǐ pú sà mï hē sà dào shí zhǒngshãntōng bǐ àn hã zhě wãi shí suǒ wâi dào zhū fï jìn

佛子!此菩萨摩诃萨到十种神通彼岸。何者为十?所谓：到诸佛尽

xū kōngbiàn fǎ jiâ shãntōng bǐ àn dào pú sà jiū jìng wú chā biã zì zài shãntōng bǐ àn dào nãng fā qǐ pú sà

虚空遍法界神通彼岸，到菩萨究竟无差别自在神通彼岸，到能发起菩萨

guǎng dà hângyuàn rù rú lái mãn fï shì shãntōng bǐ àn dào nãngzhândîng yí qiâ shì jiâ yí qiâ jìng jiâ xī lìngqīngjìng

广大行愿入如来门佛事神通彼岸，到能震动一切世界一切境界悉令清净

shãntōng bǐ àn dào nãng zì zài zhī yí qiâ zhîngshēng bù sī yì yâ guǒ jiē rú huàn huà shãntōng bǐ àn dào nãng zì

神通彼岸，到能自在知一切众 生不思议业果皆如幻化神通彼岸，到能自

zài zhī zhū sān mâi cū xì rù chū chā biã xiàngshãntōng bǐ àn dào nãngyǒngměng rù rú lái jìng jiâ ãr yú qí zhōng fā

在知诸三昧粗细入出差别相神通彼岸，到能勇猛入如来境界而于其中发

shēng dà yuànshãntōng bǐ àn dào nãng huà zuî fï huà zhuǎn fǎ lún tiáo fú zhîngshēnglìngshēng fï zhǒng lìng rù fï

生大愿神通彼岸，到能化作佛化转法轮，调伏众 生令生佛种，令入佛

châng sù dã chãng jiù shãntōng bǐ àn dào nãngliǎo zhī bù kě shuō yí qiâ mì mì wãn jù ãr zhuǎn fǎ lún lìng bǎi qiān

乘速得成就神通彼岸，到能了知不可说一切秘密文句而转法轮，令百千

yì nuï yú tuō bù kě shuō bù kě shuō fǎ mãn jiē dã qīngjìngshãntōng bǐ àn dào bù jiǎ zhîu yâ nián yuâ jiã shù yī

亿那由他不可说不可说法门皆得清净神通彼岸，到不假昼夜年月劫数一

niàn xī nãng sān shì shì xiànshãntōng bǐ àn shì wãi shí fï zǐ shì míng pú sà mï hē sà dì bā yí qiâ zhîng

念悉能三世示现神通彼岸;是为十。佛子!是名：菩萨摩诃萨第八一切众

shēng chā biã shēn dà sān mâi shànqiǎo zhì

生差别身大三昧善巧智。

fï zǐ yún hã wãi pú sà mï hē sà fǎ jiâ zì zài sān mâi fï zǐ cǐ pú sà mï hē sà yú zì yǎn

佛子!云何为菩萨摩诃萨法界自在三昧?佛子!此菩萨摩诃萨于自眼

chù nǎi zhì yì chù rù sān mâi míng fǎ jiâ zì zài pú sà yú zì shēn yī yī máo kǒngzhōng rù cǐ sān mâi

处，乃至意处入三昧，名：法界自在。菩萨于自身一一毛孔中入此三昧，

zì rán nãng zhī zhū shì jiān zhī zhū shì jiān fǎ zhī zhū shì jiâ zhī yì nuï yú tuō shì jiâ zhī ā sēng qí shì

自然能知诸世间，知诸世间法，知诸世界，知亿那由他世界，知阿僧祇世

jiâ zhī bù kě shuō fï chà wēi chãn shù shì jiâ jiàn yí qiâ shì jiâ zhōng yǒu fï chū xīng pú sà zhîng huì xī jiē

界，知不可说佛刹微尘数世界。见一切世界中有佛出兴，菩萨众会悉皆

chōng mǎn guāngmíngqīngjìng chúnshàn wú zá guǎng dà zhuāng yán zhǒngzhǒngzhîng bǎo yǐ wãi yán shì pú sà yú

充满，光明清净，淳善无杂，广大 庄 严，种 种 众宝以为严饰。菩萨于

bǐ huî yī jiã bǎi jiã qiān jiã yì jiã bǎi qiān yì nuï yú tuō jiã wú shù jiã wú liàng jiã

彼，或一劫、百劫、千劫、亿劫、百千亿那由他劫、无数劫、无量劫、

wú biān jiã wú děng jiã bù kě shǔ jiã bù kě chēng jiã bù kě sī jiã bù kě liáng jiã bù kě shuō

无边劫、无等劫、不可数劫、不可称劫、不可思劫、不可量劫、不可说

jiã bù kě shuō bù kě shuō jiã bù kě shuō bù kě shuō fï chà wēi chãn shù jiã xiū pú sà hâng cháng bù xiū xī

劫、不可说不可说劫、不可说不可说佛刹微尘数劫修菩萨行，常不休息。

yîu yú rú shì wú liàng jiã zhōng zhù cǐ sān mâi yì rù yì qǐ yì chãng jiù shì jiâ yì tiáo fú zhîngshēng

又于如是无量劫中住此三昧，亦入、亦起、亦成就世界，亦调伏众 生，

yì biànliǎo fǎ jiâ yì pǔ zhī sān shì yì yǎn shuō zhū fǎ yì xiàn dà shãntōngzhǒngzhǒngfāngbiàn wú zhuï wú

亦遍了法界，亦普知三世，亦演说诸法，亦现大神通种 种方便，无著无

ài yǐ yú fǎ jiâ dã zì zài gù shàn fēn biã yǎn shàn fēn biã ěr shàn fēn biã bí shàn fēn biã shã shàn

碍。以于法界得自在故，善分别眼，善分别耳，善分别鼻，善分别舌，善

fēn biã shēn shàn fēn biã yì rú shì zhǒngzhǒng chā biã bù tïng xī shàn fēn biã jìn qí biān jì pú sà rú

分别身，善分别意，如是种 种差别不同，悉善分别，尽其边际。菩萨如

shì shàn zhī jiàn yǐ nãngshēng qǐ shí qiān yì tuï luï ní fǎ guāngmíng chãng jiù shí qiān yì qīngjìnghâng huî dã shí

是善知见已，能生起十千亿陀罗尼法光明，成就十千亿清净行，获得十

qiān yì zhū gēn yuán mǎn shí qiān yì shãntōng nãng rù shí qiān yì sān mâi chãng jiù shí qiān yì shãn lì zhǎngyǎng

千亿诸根，圆满十千亿神通，能入十千亿三昧，成就十千亿神力，长养

shí qiān yì zhū lì yuán mǎn shí qiān yì shēn xīn yùn dîng shí qiān yì lì chí shì xiàn shí qiān yì shãnbiàn jù zú

十千亿诸力，圆满十千亿深心，运动十千亿力持，示现十千亿神变，具足

shí qiān yì pú sà wú ài yuán mǎn shí qiān yì pú sà zhù dào jī jí shí qiān yì pú sà zàng zhàomíng shí qiān yì

十千亿菩萨无碍，圆满十千亿菩萨助道，积集十千亿菩萨藏，照明十千亿

pú sà fāngbiàn yǎn shuō shí qiān yì zhū yì chãng jiù shí qiān yì zhū yuàn chū shēng shí qiān yì huí xiàng jìng zhì

菩萨方便，演说十千亿诸义，成就十千亿诸愿，出生十千亿回向，净治

shí qiān yì pú sà zhâng wâi míngliǎo shí qiān yì fǎ mãn kāi shì shí qiān yì yǎn shuō xiū zhì shí qiān yì pú sà

十千亿菩萨正位，明了十千亿法门，开示十千亿演说，修治十千亿菩萨

qīngjìng

清净。

fï zǐ pú sà mï hē sà fù yǒu wú shù gōng dã wú liànggōng dã wú biāngōng dã wú děnggōng dã

佛子!菩萨摩诃萨复有无数功德、无量功德、无边功德、无等功德、

bù kě shǔ gōng dã bù kě chēnggōng dã bù kě sī gōng dã bù kě liánggōng dã bù kě shuōgōng dã wú

不可数功德、不可称功德、不可思功德、不可量功德、不可说功德、无

jìn gōng dã fï zǐ cǐ pú sà yú rú shì gōng dã jiē yǐ bàn jù jiē yǐ jī jí jiē yǐ zhuāng yán jiē

尽功德。佛子!此菩萨于如是功德皆已办具，皆已积集，皆已 庄 严，皆

yǐ qīngjìng jiē yǐ yíng châ jiē yǐ shâ shîu jiē nãng chū shēng jiē kě chēng tàn jiē dã jiān gù jiē yǐ

已清净，皆已莹彻，皆已摄受，皆能出生，皆可称叹，皆得坚固，皆已

chãng jiù fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi wãi dōngfāng shí qiān ā sēng qí fï chà wēi chãn shù míng hào

成就。佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，为东方十千阿僧祇佛刹微尘数名号

zhū fï zhī suǒ shâ shîu yī yī míng hào fù yǒu shí qiān ā sēng qí fï chà wēi chãn shù fï gâ gâ chā biã rú dōng

诸佛之所摄受。一一名号复有十千阿僧祇佛刹微尘数佛，各各差别，如东

fāng nán xī běi fāng sì wãi shàng xià yì fù rú shì bǐ zhū fï xī xiàn qí qián wãi xiàn zhū fï

方，南、西、北方，四维上下，亦复如是。彼诸佛悉现其前，为现诸佛

qīngjìng chà wãi shuō zhū fï wú liàngshēn wãi shuō zhū fï nán sī yǎn wãi shuō zhū fï wú liàng ěr wãi shuō zhū

清净刹，为说诸佛无量身，为说诸佛难思眼，为说诸佛无量耳，为说诸

fï qīngjìng bí wãi shuō zhū fï qīngjìng shã wãi shuō zhū fï wú zhù xīn wãi shuō rú lái wú shàngshãntōng lìng

佛清净鼻，为说诸佛清净舌，为说诸佛无住心，为说如来无上神通，令

xiū rú lái wú shàng pú tí lìng dã rú lái qīngjìng yīn shēng kāi shì rú lái bù tuì fǎ lún xiǎn shì rú lái wú

修如来无上菩提，令得如来清净音声，开示如来不退法轮，显示如来无

biānzhîng huì lìng rù rú lái wú biān mì mì zàn tàn rú lái yí qiâ shàn gēn lìng rù rú lái píngděng zhī fǎ

边众会，令入如来无边秘密，赞叹如来一切善根，令入如来平等之法，

xuānshuō rú lái sān shì zhǒngxìng shì xiàn rú lái wú liàng sâ xiàng chǎnyáng rú lái hù niàn zhī fǎ yǎn chàng rú lái

宣说如来三世种性，示现如来无量色相，阐扬如来护念之法，演畅如来

wēi miào fǎ yīn biànmíng yí qiâ zhū fï shì jiâ xuānyáng yí qiâ zhū fï sān mâi shì xiàn zhū fï zhîng huì cì dì

微妙法音，辨明一切诸佛世界，宣扬一切诸佛三昧，示现诸佛众会次第，

hù chí zhū fï bù sī yì fǎ shuō yí qiâ fǎ yïu rú huàn huà míng zhū fǎ xìng wú yǒu dîngzhuǎn kāi shì yí qiâ

护持诸佛不思议法，说一切法犹如幻化，明诸法性无有动转，开示一切

wú shàng fǎ lún zàn měi rú lái wú liànggōng dã lìng rù yí qiâ zhū sān mâi yún lìng zhī qí xīn rú huàn rú

无上法轮，赞美如来无量功德，令入一切诸三昧云，令知其心如幻、如

huà wú biān wú jìn

化、无边、无尽。

fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ fǎ jiâ zì zài sān mâi shí bǐ shí fāng gâ shí qiān ā sēng qí fï chà wēi

佛子!菩萨摩诃萨住此法界自在三昧时，彼十方各十千阿僧祇佛刹微

chãn shù míng hào rú lái yī yī míngzhōng gâ yǒu shí qiān ā sēng qí fï chà wēi chãn shù fï tïng shí hù niàn lìng cǐ

尘数名号如来，一一名中各有十千阿僧祇佛刹微尘数佛同时护念。令此

pú sà dã wú biānshēn lìng cǐ pú sà dã wú ài xīn lìng cǐ pú sà yú yí qiâ fǎ dã wú wàngniàn lìng cǐ pú

菩萨得无边身;令此菩萨得无碍心;令此菩萨于一切法得无忘念;令此菩

sà yú yí qiâ fǎ dã juã dìng huì lìng cǐ pú sà zhuǎngângcōng mǐn yú yí qiâ fǎ jiē nãnglǐngshîu lìng cǐ pú

萨于一切法得决定慧;令此菩萨转更聪敏，于一切法皆能领受;令此菩

sà yú yí qiâ fǎ xī nãngmíngliǎo lìng cǐ pú sà zhū gēn měng lì yú shãntōng fǎ xī dã shànqiǎo lìng cǐ pú sà

萨于一切法悉能明了;令此菩萨诸根猛利，于神通法悉得善巧;令此菩萨

jìng jiâ wú ài zhōuxíng fǎ jiâ hãng bù xiū xī lìng cǐ pú sà dã wú ài zhì bì jìngqīngjìng lìng cǐ pú sà

境界无碍，周行法界恒不休息;令此菩萨得无碍智，毕竟清净;令此菩萨

yǐ shãntōng lì yí qiâ shì jiâ shì xiànchãng fï fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi dã shí zhǒng hǎi

以神通力，一切世界示现成佛。佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，得十种海。

hã zhě wãi shí suǒ wâi dã zhū fï hǎi xián dǔ jiàn gù dã zhîngshēng hǎi xī tiáo fú gù dã zhū fǎ

何者为十?所谓：得诸佛海，咸睹见故;得众 生海，悉调伏故;得诸法

hǎi nãng yǐ zhì huì xī liǎo zhī gù dã zhū chà hǎi yǐ wú xìng wú zuî shãntōng jiē wǎng yì gù dã gōng dã hǎi

海，能以智慧悉了知故;得诸刹海，以无性无作神通皆往诣故;得功德海，

yí qiâ xiū xíng xī yuán mǎn gù dã shãntōng hǎi nãngguǎng shì xiànlìng kāi wù gù dã zhū gēn hǎi zhǒngzhǒng bù

一切修行悉圆满故;得神通海，能广示现令开悟故;得诸根海，种 种不

tïng xī shàn zhī gù dã zhū xīn hǎi zhī yí qiâ zhîngshēngzhǒngzhǒng chà biã wú liàng xīn gù dã zhū hâng hǎi

同悉善知故;得诸心海，知一切众 生 种 种差别，无量心故;得诸行海，

nãng yǐ yuàn lì xī yuán mǎn gù dã zhū yuàn hǎi xī shǐ chãng jiù yǒngqīngjìng gù

能以愿力悉圆满故;得诸愿海，悉使成就，永清净故。

fï zǐ pú sà mï hē sà dã rú shì shí zhǒng hǎi yǐ fù dã shí zhǒng shū shâng hã děng wãi shí yī

佛子!菩萨摩诃萨得如是十种海已，复得十种殊胜。何等为十?一

zhě yú yí qiâ zhîngshēngzhōng zuì wãi dì yī âr zhě yú yí qiâ zhū tiānzhōng zuì wãi shū tâ sān zhě yú yí qiâ fàn

者于一切众 生 中最为第一，二者于一切诸天中最为殊特，三者于一切梵

wángzhōng zuì jí zì zài sì zhě yú zhū shì jiān wú suǒ rǎn zhuï wǔ zhě yí qiâ shì jiān wú nãngyìng bì liù zhě

王中最极自在，四者于诸世间无所染著，五者一切世间无能映蔽，六者

yí qiâ zhū mï bù nãng huî luàn qī zhě pǔ rù zhū qù wú suǒ guà ài bā zhě chù chù shîushēng zhī bù jiān gù

一切诸魔不能惑乱，七者普入诸趣无所挂碍，八者处处受生知不坚固，

jiǔ zhě yí qiâ fï fǎ jiē dã zì zài shí zhě yí qiâ shãntōng xī nãng shì xiàn

九者一切佛法皆得自在，十者一切神通悉能示现。

fï zǐ pú sà mï hē sà dã rú shì shí zhǒng shū shâng yǐ fù dã shí zhǒng lì yú zhîngshēng jiâ xiū

佛子!菩萨摩诃萨得如是十种殊胜已，复得十种力，于众 生界修

xí zhū hâng hã děng wãi shí yī wâi yǒngjiàn lì tiáo fú shì jiān gù âr wâi jīng jìn lì hãng bù tuì zhuǎn

习诸行。何等为十?一谓勇健力，调伏世间故;二谓精进力，恒不退转

gù sān wâi wú zhuï lì lí zhū gîu rǎn gù sì wâi jì jìng lì yú yí qiâ fǎ wú zhâng lùn gù wǔ wâi

故，三谓无著力，离诸垢染故;四谓寂静力，于一切法无诤论故;五谓

nì shùn lì yú yí qiâ fǎ xīn zì zài gù liù wâi fǎ xìng lì yú zhū yì zhōng dã zì zài gù qī wâi wú

逆顺力，于一切法心自在故;六谓法性力，于诸义中得自在故;七谓无

ài lì zhì huì guǎng dà gù bā wâi wú wâi lì nãngshuō zhū fǎ gù jiǔ wâi biàn cái lì nãng chí zhū fǎ

碍力，智慧广大故;八谓无畏力，能说诸法故;九谓辩才力，能持诸法

gù shí wâi kāi shì lì zhì huì wú biān gù fï zǐ cǐ shí zhǒng lì shì guǎng dà lì zuì shâng lì wú

故;十谓开示力，智慧无边故。佛子!此十种力是广大力、最胜力、无

nãng cuī fú lì wú liàng lì shàn jí lì bù dîng lì jiān gù lì zhì huì lì chãng jiù lì shângdìng

能摧伏力、无量力、善集力、不动力、坚固力、智慧力、成就力、胜定

lì qīngjìng lì jí qīngjìng lì fǎ shēn lì fǎ guāngmíng lì fǎ dēng lì fǎ mãn lì wú nãnghuài

力、清净力、极清净力、法身力、法光明力、法灯力、法门力、无能坏

lì jí yǒngměng lì dà zhàng fu lì shànzhàng fu xiū xí lì chãngzhâng juã lì guî qù jī jí shàn gēn lì

力、极勇猛力、大丈夫力、善丈夫修习力、成 正觉力、过去积集善根力、

ān zhù wú liàngshàn gēn lì zhù rú lái lì lì xīn si wãi lì zēngzhǎng pú sà huān xǐ lì chū shēng pú sà

安住无量善根力、住如来力、力心思惟力、增长菩萨欢喜力、出生菩萨

jìng xìn lì zēngzhǎng pú sà yǒngměng lì pú tí xīn suǒ shēng lì pú sà qīngjìngshēn xīn lì pú sà shū shâng

净信力、增长菩萨勇猛力、菩提心所生力、菩萨清净深心力、菩萨殊胜

shēn xīn lì pú sà shàn gēn xūn xí lì jiū jìng zhū fǎ lì wú zhàng ài shēn lì rù fāngbiànshànqiǎo fǎ mãn

深心力、菩萨善根熏习力、究竟诸法力、无障碍身力、入方便善巧法门

lì qīngjìngmiào fǎ lì ān zhù dà shì yí qiâ shì jiān bù nãngqīngdîng lì yí qiâ zhîngshēng wú nãngyìng bì lì

力、清净妙法力、安住大势一切世间不能倾动力、一切众 生无能映蔽力。

fï zǐ cǐ pú sà mï hē sà yú rú shì wú liànggōng dã fǎ nãngshēng nãngchãng jiù nãngyuán mǎn

佛子!此菩萨摩诃萨于如是无量功德法，能生，能成就，能圆满，

nãngzhàomíng nãng jù zú nãngbiàn jù zú nãngguǎng dà nãngjiān gù nãngzēngzhǎng nãngjìng zhì nãngbiàn

能照明，能具足，能遍具足，能广大，能坚固，能增长，能净治，能遍

jìng zhì cǐ pú sà gōng dã biān jì zhì huì biān jì xiū xíngbiān jì fǎ mãn biān jì zì zài biān jì kǔ

净治。此菩萨功德边际、智慧边际、修行边际、法门边际、自在边际、苦

hângbiān jì chãng jiù biān jì qīngjìngbiān jì chū lí biān jì fǎ zì zài biān jì wú nãngshuō zhě cǐ

行边际、成就边际、清净边际、出离边际、法自在边际，无能说者。此

pú sà suǒ huî dã suǒ chãng jiù suǒ qù rù suǒ xiànqián suǒ yǒu jìng jiâ suǒ yǒu guān chá suǒ yǒu zhâng

菩萨所获得，所成就，所趣入，所现前，所有境界，所有观察，所有证

rù suǒ yǒu qīngjìng suǒ yǒu liǎo zhī suǒ yǒu jiàn lì yí qiâ fǎ mãn yú bù kě shuō jiã wú nãngshuō jìn

入，所有清净，所有了知，所有建立一切法门，于不可说劫无能说尽。

fï zǐ pú sà mï hē sà zhù cǐ sān mâi nãngliǎo zhī wú shù wú liàng wú biān wú děng bù

佛子!菩萨摩诃萨住此三昧，能了知无数、无量、无边、无等、不

kě shǔ bù kě chēng bù kě sī bù kě liáng bù kě shuō bù kě shuō bù kě shuō yí qiâ sān mâi

可数、不可称、不可思、不可量、不可说、不可说不可说、一切三昧，

bǐ yī yī sān mâi suǒ yǒu jìng jiâ wú liàngguǎng dà yú jìng jiâ zhōng ruî rù ruî qǐ ruî zhù suǒ yǒu xiàng

彼一一三昧所有境界，无量 广大，于境界中若入、若起、若住，所有相

zhuàng suǒ yǒu shì xiàn suǒ yǒu hâng chù suǒ yǒu děng liú suǒ yǒu zì xìng suǒ yǒu chú miâ suǒ yǒu chū lí

状 ，所有示现，所有行处，所有等流，所有自性，所有除灭，所有出离，

rú shì yí qiâ mǐ bù míngjiàn

如是一切靡不明见。

fï zǐ pì rú wú râ nǎo dà lïngwánggōng liú chū sì hã wú zhuï wú zá wú yǒu gîu huì guāng

佛子!譬如无热恼大龙王宫，流出四河，无浊无杂，无有垢秽，光

sâ qīngjìng yïu rú xū kōng qí chí sì miàn gâ yǒu yì kǒu yī yì kǒu zhōng liú chū yī hã yú xiàng kǒu zhōng

色清净，犹如虚空。其池四面各有一口，一一口中流出一河。于象口中

chū hãng qiã hã shī zǐ kǒu zhōng chū sī tuï hã yú niú kǒu zhōng chū xìn dù hã yú mǎ kǒu zhōng chū fù chú hã

出恒伽河，师子口中出私陀河，于牛口中出信度河，于马口中出缚刍河。

qí sì dà hã liú chū zhī shí hãng qiã hã kǒu liú chū yín shā sī tuï hã kǒu liú chū jīn gāng shā xìn dù hã kǒu

其四大河流出之时，恒伽河口流出银沙，私陀河口流出金刚沙，信度河口

liú chū jīn shā fù chú hã kǒu liú chū liú lí shā hãng qiã hã kǒu zuî bái yín sâ sī tuï hã kǒu zuî jīn gāng sâ

流出金沙，缚刍河口流出琉璃沙。恒伽河口作白银色，私陀河口作金刚色，

xìn dù hã kǒu zuî huáng jīn sâ fù chú hã kǒu zuî liú lí sâ yī yī hã kǒu guǎng yī yïu xún qí sì dà hã

信度河口作黄金色，缚刍河口作琉璃色。一一河口广一由旬，其四大河

jì liú chū yǐ gâ gîng wãi rào dà chí qī zā suí qí fāngmiàn sì xiàng fēn liú hîngyǒng bēn chí rù yú dà hǎi

既流出已，各共围绕大池七匝，随其方面四向分流，澒涌奔驰入于大海。

qí hã xuán rào yī yī zhī jiān yǒu tiān bǎo suǒ chãng yōu bō luï huā bō tïu mï huā jū wù tïu huā fēn tuï

其河旋绕，一一之间有天宝所成优钵罗华，波头摩华、拘物头华、芬陀

lì huā qí xiāng fā yuâ miào sâ qīngjìng zhǒngzhǒng huā yâ zhǒngzhǒng tái ruǐ xī shì zhîng bǎo zì rán yìng

利华，奇香发越，妙色清净，种 种华叶、种 种台蕊悉是众宝，自然映

châ xiánfàngguāngmíng hù xiāngzhàoxiàn qí wú râ chí zhōu wãi guǎng dà wǔ shí yïu xún zhîng bǎo miào shā biàn bù

彻，咸放光明，互相照现，其无热池周围广大五十由旬，众宝妙沙遍布

qí dǐ zhǒngzhǒng mï ní yǐ wãi yán shì wú liàngmiào bǎo zhuāng yán qí àn zhān tán miàoxiāng pǔ sàn qí zhōng

其底，种 种摩尼以为严饰，无量妙宝 庄 严其岸。栴檀妙香普散其中，

yōu bō luï huā bō tïu mï huā jū wù tïu huā fēn tuï lì huā jí yú bǎo huā jiē xī biàn mǎn wēi fēngchuīdîng

优钵罗华、波头摩华、拘物头华、芬陀利华及余宝华皆悉遍满，微风吹动，

xiāng qì yuǎn châ huā lín bǎo shù zhōu zā wãi rào rì guāng chū shí pǔ jiē zhàomíng chí hã nâi wài yí qiâ zhîng wù

香气远彻;华林宝树周匝围绕，日光出时普皆照明，池河内外一切众物，

jiē yǐnglián huī chãngguāngmíngwǎng rú shì zhîng wù ruî yuǎn ruî jìn ruî gāo ruî xià ruî guǎng ruî xiá

接影连辉，成 光明网。如是众物若远、若近，若高、若下、若广、若狭、

ruî cū ruî xì nǎi zhì jí xiǎo yī shā yī chãn xī shì miào bǎo guāngmíngjiàn châ mǐ bù yú zhōng rì lún

若粗、若细，乃至极小一沙、一尘悉是妙宝，光明鉴彻，靡不于中日轮

yǐngxiàn yì fù zhǎnzhuǎngângxiāngxiànyǐng rú shì zhîngyǐng bù zēng bù jiǎn fēi hã fēi sàn jiē rú běn

影现，亦复展转更相现影。如是众影不增、不减、非合、非散，皆如本

zhì ãr dã míngjiàn

质而得明见。

fï zǐ rú wú râ dà chí yú sì kǒu zhōng liú chū sì hã rù yú dà hǎi pú sà mï hē sà yì fù

佛子!如无热大池，于四口中流出四河入于大海;菩萨摩诃萨亦复

rú shì cïng sì biàn cái liú chū zhū hâng jiū jìng rù yú yī qiē zhì hǎi rú hãng qiã dà hã cïng yín sâ xiàng kǒu

如是，从四辩才流出诸行，究竟入于一切智海。如恒伽大河从银色象口

liú chū yín shā pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ yì biàn cái shuō yí qiâ rú lái suǒ shuō yí qiâ yì mãn chū

流出银沙;菩萨摩诃萨亦复如是，以义辩才说一切如来所说一切义门，出

shēng yí qiâ qīngjìng bï fǎ jiū jìng rù yú wú ài zhì hǎi rú sī tuï dà hã cïng jīn gāng sâ shī zǐ kǒu liú chū

生一切清净白法，究竟入于无碍智海。如私陀大河从金刚色师子口流出

jīn gāng shā pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ fǎ biàn cái wãi yí qiâ zhîngshēngshuō fï jīn gāng jù yǐn chū

金刚沙;菩萨摩诃萨亦复如是，以法辩才为一切众 生说佛金刚句，引出

jīn gāng zhì jiū jìng rù yú wú ài zhì hǎi rú xìn dù dà hã cïng jīn sâ niú kǒu liú chū jīn shā pú sà mï hē

金刚智，究竟入于无碍智海。如信度大河从金色牛口流出金沙;菩萨摩诃

sà yì fù rú shì yǐ xùn cí biàn shuō suí shùn shì jiānyuán qǐ fāngbiàn kāi wù zhîngshēng lìng jiē huān xǐ

萨亦复如是，以训词辩，说随顺世间缘起方便，开悟众 生，令皆欢喜，

tiáo fú chãng shú jiū jìng rù yú yuán qǐ fāngbiàn hǎi rú fù chú dà hã yú liú lí sâ mǎ kǒu liú chū liú lí shā

调伏成熟，究竟入于缘起方便海。如缚刍大河于琉璃色马口流出琉璃沙;

pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ wú jìn biàn yǔ bǎi qiān yì nuï yú tuō bù kě shuō fǎ lìng qí wãn zhě jiē dã

菩萨摩诃萨亦复如是，以无尽辩雨百千亿那由他不可说法。令其闻者皆得

rùn qià jiū jìng rù yú zhū fï fǎ hǎi rú sì dà hã suí shùn wãi rào wú râ chí yǐ sì fāng rù hǎi pú sà

润洽，究竟入于诸佛法海。如四大河随顺围绕无热池已，四方入海;菩萨

mï hē sà yì fù rú shì chãng jiù suí shùnshēn yâ suí shùn yǔ yâ suí shùn yì yâ chãng jiù zhì wãi qián dǎo

摩诃萨亦复如是，成就随顺身业，随顺语业，随顺意业，成就智为前导

shēn yâ zhì wãi qián dǎo yǔ yâ zhì wãi qián dǎo yì yâ sì fāng liú zhù jiū jìng rù yú yí qiâ zhì hǎi

身业，智为前导语业，智为前导意业，四方流注，究竟入于一切智海。

fï zǐ hã zhě míng wãi pú sà sì fāng fï zǐ suǒ wâi jiàn yí qiâ fï ãr dã kāi wù wãn yí qiâ

佛子!何者名为菩萨四方?佛子!所谓：见一切佛而得开悟，闻一切

fǎ shîu chí bù wàng yuán mǎn yí qiâ bō luï mì hâng dà bēi shuō fǎ mǎn zú zhîngshēng rú sì dà hã wãi rào dà

法受持不忘，圆满一切波罗蜜行，大悲说法满足众 生。如四大河围绕大

chí yú qí zhōngjiān yōu bō luï huā bō tïu mï huā jū wù tïu huā fēn tuï lì huā jiē xī biàn mǎn pú

池，于其中间优钵罗华、波头摩华、拘物头华、芬陀利华皆悉遍满。菩

sà mï hē sà yì fù rú shì yú pú tí xīn zhōngjiān bù shě zhîngshēng shuō fǎ tiáo fú xī lìngyuán mǎn wú liàng

萨摩诃萨亦复如是，于菩提心中间不舍众 生，说法调伏，悉令圆满无量

sān mâi jiàn fï guï tǔ zhuāng yán qīngjìng rú wú râ dà chí bǎo shù wãi rào pú sà mï hē sà yì fù rú shì

三昧，见佛国土 庄 严清净。如无热大池宝树围绕;菩萨摩诃萨亦复如是，

xiàn fï guï tǔ zhuāng yán wãi rào lìng zhū zhîngshēng qù xiàng pú tí rú wú râ dà chí qí zhōngzîngguǎng wǔ shí yïu

现佛国土 庄 严围绕，令诸众 生趣向菩提。如无热大池其中纵广五十由

xún qīngjìng wú zhuï pú sà mï hē sà yì fù rú shì pú tí zhī xīn qí liàng wú biān shàn gēn chōng mǎn

旬，清净无浊;菩萨摩诃萨亦复如是，菩提之心其量无边，善根充满，

qīngjìng wú zhuï rú wú râ dà chí yǐ wú liàng bǎo zhuāng yán qí àn sàn zhān tán xiāngbiàn mǎn qí zhōng pú sà

清净无浊。如无热大池以无量宝 庄 严其岸，散栴檀香遍满其中;菩萨

mï hē sà yì fù rú shì yǐ bǎi qiān yì shí zhǒng zhì bǎo yán pú tí xīn dà yuàn zhī àn pǔ sàn yí qiâ zhîngshàn

摩诃萨亦复如是，以百千亿十种智宝严菩提心大愿之岸，普散一切众善

miàoxiāng rú wú râ dà chí dǐ bù jīn shā zhǒngzhǒng mï ní jiàn cuî zhuāng yán pú sà mï hē sà yì fù rú

妙香。如无热大池底布金沙，种 种摩尼间错 庄 严;菩萨摩诃萨亦复如

shì wēi miào zhì huì zhōubiànguān chá bù kě sī yì pú sà xiâ tuō zhǒngzhǒng fǎ bǎo jiàn cuî zhuāng yán dã yí qiâ

是，微妙智慧周遍观察，不可思议菩萨解脱种 种法宝间错 庄 严;得一切

fǎ wú ài guāngmíng zhù yú yí qiâ zhū fï suǒ zhù rù yú yí qiâ shânshēnfāngbiàn rú ā nà pï dá duō lïng

法无碍光明，住于一切诸佛所住。入于一切甚深方便。如阿那婆达多龙

wángyǒng lí lïngzhōng suǒ yǒu râ nǎo pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǒng lí yí qiâ shì jiān yōu nǎo suī xiàn

王永离龙中所有热恼;菩萨摩诃萨亦复如是，永离一切世间忧恼，虽现

shîushēng ãr wú rǎn zhuï rú sì dà hã rùn zã yí qiâ yán fú tí dì jì rùn zã yǐ rù yú dà hǎi pú

受生而无染著。如四大河润泽一切阎浮提地，既润泽已，入于大海;菩

sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ sì zhì hã rùn zã tiān rãn shā mãn pï luï mãn lìng qí pǔ rù ā nîu

萨摩诃萨亦复如是，以四智河润泽天、人、沙门、婆罗门，令其普入阿耨

duō luï sān miǎo sān pú tí zhì huì dà hǎi yǐ sì zhǒng lì ãr wãi zhuāng yán hã zhě wãi sì yī zhě yuàn zhì

多罗三藐三菩提智慧大海，以四种力而为 庄 严。何者为四?一者愿智

hã jiù hù tiáo fú yí qiâ zhîngshēngcháng bù xiū xī âr zhě bō luï mì zhì hã xiū pú tí hâng ráo yì zhîng

河，救护调伏一切众 生 常不休息;二者波罗蜜智河，修菩提行饶益众

shēng qù lái jīn shì xiāng xù wú jìn jiū jìng rù yú zhū fï zhì hǎi sān zhě pú sà sān mâi zhì hã wú shù

生，去来今世相续无尽，究竟入于诸佛智海;三者菩萨三昧智河，无数

sān mâi yǐ wãi zhuāng yán jiàn yí qiâ fï rù zhū fï hǎi sì zhě dà bēi zhì hã dà cí zì zài pǔ jiù zhîng

三昧以为 庄 严，见一切佛，入诸佛海;四者大悲智河，大慈自在普救众

shēng fāngbiàn shâ qǔ wú yǒu xiū xī xiū xíng mì mì gōng dã zhī mãn jiū jìng rù yú shí lì dà hǎi rú

生，方便摄取，无有休息，修行秘密功德之门，究竟入于十力大海。如

sì dà hã cïng wú râ chí jì liú chū yǐ jiū jìng wú jìn rù yú dà hǎi pú sà mï hē sà yì fù rú shì

四大河从无热池既流出已，究竟无尽，入于大海;菩萨摩诃萨亦复如是，

yǐ dà yuàn lì xiū pú sà hâng zì zài zhī jiàn wú yǒu qiïng jìn jiū jìng rù yú yí qiâ zhì hǎi rú sì dà hã

以大愿力修菩萨行，自在知见无有穷尽，究竟入于一切智海。如四大河

rù yú dà hǎi wú nãng wãi ài lìng bù rù zhě pú sà mï hē sà yì fù rú shì cháng qín xiū xí pǔ xiánhâng

入于大海，无能为碍令不入者;菩萨摩诃萨亦复如是，常勤修习普贤行

yuàn chãng jiù yí qiâ zhì huì guāngmíng zhù yú yí qiâ fï pú tí fǎ rù rú lái zhì wú yǒu zhàng ài rú

愿，成就一切智慧光明，住于一切佛菩提法，入如来智，无有障碍。如

sì dà hã bēn liú rù hǎi jīng yú lâi jiã yì wú pí yàn pú sà mï hē sà yì fù rú shì yǐ pǔ xiánhângyuàn

四大河奔流入海，经于累劫亦无疲厌;菩萨摩诃萨亦复如是，以普贤行愿

jìn wâi lái jiã xiū pú sà hâng rù rú lái hǎi bù shēng pí yàn

尽未来劫，修菩萨行，入如来海，不生疲厌。

fï zǐ rú rì guāng chū shí wú râ chí zhōng jīn shā yín shā jīn gāng shā liú lí shā jí yú yí

佛子!如日光出时，无热池中金沙、银沙、金刚沙、琉璃沙及余一

qiâ zhǒngzhǒng bǎo wù jiē yǒu rì yǐng yú zhōngxiǎnxiàn qí jīn shā děng yí qiâ bǎo wù yì gâ zhǎnzhuǎn ãr xiàn qí

切种 种宝物，皆有日影于中显现。其金沙等一切宝物，亦各展转而现其

yǐng hù xiāngjiàn châ wú suǒ fáng ài pú sà mï hē sà yì fù rú shì zhù cǐ sān mâi yú zì shēn yī yī

影，互相鉴彻，无所妨碍。菩萨摩诃萨亦复如是，住此三昧于自身一一

máo kǒngzhōng xī jiàn bù kě shuō bù kě shuō fï chà wēi chãn shù zhū fï rú lái yì jiàn bǐ fï suǒ yǒu guï tǔ dào

毛孔中，悉见不可说不可说佛刹微尘数诸佛如来，亦见彼佛所有国土道

chǎngzhîng huì yī yī fï suǒ tīng fǎ shîu chí xìn xiâ gîngyǎng gâ jīng bù kě shuō bù kě shuō yì nuï yú tuō jiã

场 众会，一一佛所听法受持，信解供养，各经不可说不可说亿那由他劫

ãr bù xiǎngniàn shí jiã chángduǎn qí zhū zhîng huì yì wú pî ài hã yǐ gù yǐ wēi miào xīn rù wú biān fǎ

而不想念，时节长短，其诸众会亦无迫隘。何以故?以微妙心入无边法

jiâ gù rù wú děng chā biã yâ guǒ gù rù bù sī yì sān mâi jìng jiâ gù rù bù sī yì sī wãi jìng jiâ gù

界故，入无等差别业果故，入不思议三昧境界故，入不思议思惟境界故，

rù yí qiâ fï zì zài jìng jiâ gù dã yí qiâ fï suǒ hù niàn gù dã yí qiâ fï dà shãnbiàn gù dã zhū rú lái

入一切佛自在境界故，得一切佛所护念故，得一切佛大神变故，得诸如来

nán dã nán zhī shí zhǒng lì gù rù pǔ xián pú sà hângyuán mǎn jìng jiâ gù dã yí qiâ fï wú láo juànshãntōng lì

难得难知十种力故，入普贤菩萨行圆满境界故，得一切佛无劳倦神通力

gù

故。

fï zǐ pú sà mï hē sà suī nãng yú dìng yī niàn rù chū ãr yì bù fâi cháng shí zài dìng yì wú suǒ

佛子!菩萨摩诃萨虽能于定一念入出，而亦不废长时在定，亦无所

zhuï suī yú jìng jiâ wú suǒ yī zhù ãr yì bù shě yí qiâ suǒ yuán suī shàn rù chà nà jì ãr wãi lì yì yí

著;虽于境界无所依住，而亦不舍一切所缘;虽善入刹那际，而为利益一

qiâ zhîngshēngxiàn fï shãntōng wú yǒu yàn zú suī děng rù fǎ jiâ ãr bù dã qí biān suī wú suǒ zhù wú yǒu

切众 生现佛神通，无有厌足;虽等入法界而不得其边;虽无所住，无有

chù suǒ ãr hãng qù rù yí qiâ zhì dào yǐ biàn huà lì pǔ rù wú liàngzhîngshēngzhîngzhōng jù zú zhuāng yán yí

处所，而恒趣入一切智道，以变化力普入无量 众 生 众 中，具足 庄 严一

qiâ shì jiâ suī lí shì jiāndiān dǎo fēn biã chāo guî yí qiâ fēn biã zhī dì yì bù shě yú zhǒngzhǒng zhū xiàng

切世界;虽离世间颠倒分别，超过一切分别之地，亦不舍于种 种诸相;

suī nãng jù zú fāngbiànshànqiǎo ãr jiū jìngqīngjìng suī bù fēn biã pú sà zhū dì ãr jiē yǐ shàn rù fï zǐ pì

虽能具足方便善巧而究竟清净;虽不分别菩萨诸地而皆已善入。佛子!譬

rú xū kōng suī nãngrïngshîu yí qiâ zhū wù ãr lí yǒu wú pú sà mï hē sà yì fù rú shì suī pǔ rù yí qiâ

如虚空，虽能容受一切诸物而离有无;菩萨摩诃萨亦复如是，虽普入一切

shì jiān ãr lí shì jiānxiǎng suī qín dù yí qiâ zhîngshēng ãr lí zhîngshēngxiǎng suī shēn zhī yí qiâ fǎ ãr lí zhū

世间而离世间想，虽勤度一切众 生而离众 生 想，虽深知一切法而离诸

fǎ xiǎng suī lâ jiàn yī qiē fï ãr lí zhū fï xiǎng suī shàn rù zhǒngzhǒng sān mâi ãr zhī yí qiâ fǎ zì xìng jiē

法想，虽乐见一切佛而离诸佛想，虽善入种 种三昧而知一切法自性皆

rú wú suǒ rǎn zhuï suī yǐ wú biānbiàn cái yǎn wú jìn fǎ jù ãr xīn hãng zhù lí wãn zì fǎ suī lâ guān chá

如，无所染著;虽以无边辩才演无尽法句，而心恒住离文字法;虽乐观察

wú yán shuō fǎ ãr hãng shì xiànqīngjìng yīn shēng suī zhù yí qiâ lí yán fǎ jì ãr hãng shì xiànzhǒngzhǒng sâ xiàng

无言说法而恒示现清净音声;虽住一切离言法际，而恒示现种 种色相;

suī jiào huà zhîngshēng ãr zhī yí qiâ fǎ bì jìngxìngkōng suī qín xiū dà bēi dù tuō zhîngshēng ãr zhī zhîngshēng jiâ

虽教化众 生而知一切法毕竟性空;虽勤修大悲度脱众 生，而知众 生界

wú jìn wú sàn suī liǎo dá fǎ jiâ cháng zhù bù biàn ãr yǐ sān lún tiáo fú zhîngshēng hãng bù xiū xī suī

无尽、无散;虽了达法界常住不变，而以三轮调伏众 生，恒不休息;虽

cháng ān zhù rú lái suǒ zhù ãr zhì huì qīngjìng xīn wú bù wâi fēn biã yǎn shuōzhǒngzhǒng zhū fǎ zhuǎn yú fǎ lún

常安住如来所住，而智慧清净心无怖畏;分别演说种 种诸法，转于法轮，

cháng bù xiū xī fï zǐ shì wãi pú sà mï hē sà dì jiǔ fǎ jiâ zì zài dà sān mâi shànqiǎo zhì

常不休息。佛子!是为菩萨摩诃萨第九法界自在大三昧善巧智。